🎈 Hayat

‘de, da’ eki nasıl yazılır?

Şu dünyada uyuz olduğum bir sürü şey var. Biri de “-de” ile “de” eklerinin farkını çözememiş, durmadan yazım hatası yapan insanlar. Bu hata MSN’de yazışırken kabul edilebilir bir durum oluyor. Hani hızlı yazıyoruz, kısaltma kullanıyoruz vs. Ama bazı blog yazarları (?) ve birçok forum yazarı da nedense bu eki doğru kullanamıyor.

Arkadaşlar! Lütfen yazdıklarınıza biraz özen gösterin. Göndermeden önce yazdıklarınızı bir defa daha okuyun. Sayenizde Türkçe kaynaklardan nefret eder oldum. Türkiye’nin en geniş kapsamlı bloglarından Bildirgeç’i sizin gibiler sayesinde takip edemiyorum. “mi” soru ekini birleşik yazıyorsunuz, “evdede un var bakkaldada” cümlesindeki gibi absürt hatalar yapıyorsunuz. Küçük harf ile başlıyorsunuz yazmaya. “?”nin ne anlama geldiğini bile unutturmaya çalışıyorsunuz bize. “insan hiç mi umursamaz” cümlesinde olduğu gibi…

Türkçe kaynak yaratmak, Türkçe’yi katletmekle aynı anlama gelmez ki!

“-de” eki, bulunma hal ekidir. Eğer bir yerde iseniz bunu kullanırsınız. Birleşik yazılır. Aşağıda birkaç örnek mevcut:

  • Evde un var.
  • İzmir’de deprem olmuş.
  • Antalya’da raylı sistem çalışması var.
  • Antkart Genel Merkezi’nde çok kuyruk var.
  • Fizikçimiz Fen Fakültesi’nde çalışıyor.
  • Kalemim Didem’de kalmış.
  • Yerde çamur var, dikkat et!
  • Kaş’ta orman yangını çıkmış.
  • Kitapta güzel resimler var.

“de, da” eki ise “dahi” anlamına gelen ektir. Ayrı yazılır. Hiçbir şekilde benzeşmez, “te, ta” olmaz. Örnekler:

  • Ali ve Ahmet okula gidiyor. Ayşe de gidecek.
  • Bu kitaptakiler çok güzel. Şu kitap da çok güzel. (Yanlış: Şu kitap ta çok güzel. Şu kitapta çok güzel.)

Örnekler yetti mi? Umarım… İnanın böyle hatalar yapmakla sadece Türkçe’yi katletmiyorsunuz. Aynı zamanda insanları Türkçe’den soğutuyorsunuz. Okumam için, önce insana hitap eder gibi yazılmış olması gerekiyor diye düşünüyorum. Yazarlık/çevirmenlik sadece yazabilme yetisi/kelime bilgisi değildir. Aynı zamanda bunları kurallara uygun bir şekilde ifade etme yeteneğidir.

Arkadaşlar! Hepimiz her kuralı bilmiyoruz. Ben de her kuralı bildiğimi ve bu yazıda hata olmadığını iddia etmiyorum. Öte yandan böyle kişileri uyarmamız, ama daha önemlisi bu kişilerin bizi dinlemesi ve bir daha aynı hatayı yapmaması gerekiyor.

Nice “okunabilir” Türkçe kaynaklara…

Yazım kuralları hakkında Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanmış detaylı bir doküman var. Buradan ulaşabilirsiniz.

Not: Bu yazıda kastettiğim hatalar klavyede yanlış tuşa basmaktan kaynaklanan hatalar değil, bilgisizlik kaynaklı hatalardır.

Not 2: Yazıdaki bir hata ziyaretçilerimden gelen bir uyarı üzerine düzeltilmiş, yazı 7 Ocak 2010 günü güncellenmiştir.

👋 🚨 Yeni yazılardan haberdar olmak ister misiniz? 👇

‘de, da’ eki nasıl yazılır? 180 yorum aldı.

  1. Merhaba,

    Söylediklerine katılıyorum. Yalnız;

    Bağlaç olan “de,da” bir özel isimden sonra gelirse kesme işaretiyle ayrılmaz.
    *Bize Ahmet’de gelecek.(yanlış)
    *Bize Ahmet de gelecek.(doğru)

    Kalemim Didem'de kalmış. Örneği vermişsin.

    1. "Bize Ahmet de gelecek." deki "de" "dahi" anlamındadır ve ayrı yazılır. Ancak "Kalemim Didem'de kalmış." örneğindeki "de" bulunma hal ekidir ve birleşik yazılır. Bu nedenle yazımında bir sıkıntı olmaması gerekiyor.

  2. De, da eki ise "dahi"anlamina gelen ektir.
    Sanirim burada ek olmayi kaybedip baglac halini aliyor.
    Baglaclar ise kelimedir.

  3. Yazıdan ve yorumlardan anlaşılıyor ki, belli kurallar olsa da istisnalar olabiliyor. Kafa karıştıran nokta asıl burası! De da "eklerinde" "örneğinde" olduğu gibi. Ayrı mı birleşik mi? Umut bey, bu ve buna benzer konular hakkında bir veritabanı var mı?! Bilgilendirebilir misiniz?

  4. Senin de *** *** bu sitenin sana yetki veren admininin de *** *** insanlara bilgi verirken biraz daha edepli olmayı öğren ***. De / de ekini biliyorsun diye kendini ne *** sandın ***!!!!!!!!!! Gelmiş birde insanları küçümsercesine yazmışsın!!!!!!!

  5. Az önce yazdığım mesaj denetimden geçemez ise okuyanın da *** *** böylelerine imkan verdiği için !!!! Bırakın millet gerçek yorumları görsün!!!!

    1. Yazdığınız küfürleri kapatmak dışında yorumlarınıza dokunmadan yayına aldım. Böylelikle herkes sizin ne olduğunuzu gördü. Oldu mu?

      1. sen boşver işin ironik kısmını mesajın içeriğine aldırış et.herkesin görmesi benim hoşuma gider çünkü yazını okuyan yüzlerce insan aşağılandığını hissetmeden ve aldırış etmeden teşekkür mesajı yazmış sana .İşin İRONİK KISMI kendini bir bok sanmanı sağlamışlar!!!!

  6. Ayri yazilan dahi anlamindaki "de da", ek degil baglactir. Ismin hali olan "-de" ektir ve tum ekler gibi bitisik yazilir.

  7. Önemli bir konu ancak o kadar da kafaya takmaya değmez. Sırf bu bahsettiğin ekleri düzgün yazmak için daha fazla vakit kaybediyorum ve o yüzden bu yazıya denk geldim. Bana göre önemli olan anlaşılabilmektir. Türkçe çok geniş bir dil. Ne bulsa kabul ediyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir