Almanya’da nasıl ehliyet aldım?

Almanya’da ehliyet almak Türkiye’deki gibi değil.

Şu an nasıl bilmiyorum ama, benim zamanımda Türkiye’de ehliyet almak çok kolaydı. Herkesin rahatlıkla geçebileceği bir yazılı sınav vardı. Pratik sınav ise 10 dakikayı geçmiyordu: mahallede bir tur atıp geliyorduk. Zaten ehliyet almanın ne kadar kolay ve anlamsız olduğu trafik katılımcılarının halinden de belli.

Almanya’da ehliyet almanın Türkiye’deki ile uzaktan yakından bir alakası yok. Burada ehliyet almak çok ciddiye alınıyor. Zorlu teorik ve pratik sınavlardan geçiriliyorsunuz. Öyle ki, Almanya ve ehliyet konusunun ekşi sözlük’te kendine özel bir başlığı bile var.

Geçen hafta pratik sınavını da başarıyla tamamlayarak ehliyetimi aldım. 🙂 Benim sürecim Türk ehliyetimi Alman ehliyetine değiştirme (führerschein umschreibung) şeklindeydi. Bu süreç içerisinde yaşadıklarımı adım adım anlatacağım.

Almanya’da ehliyet almak ne kadar sürdü?

Ehliyetimi dönüştürmem bir yıl sürdü. 😅 Ancak süreç normalde bu kadar uzun olduğundan değil. Benimki tamamıyla benim uzatmamdan, tembelliğimden ve pandemi dolayısıyla bir süre Türkiye’de mahsur kalmamdan dolayı. Normal şartlar altında (pandemisiz) 3 ay sonunda tamamlanır diye tahmin ediyorum.

Adım 1: Bir sürücü kursu bulun

Türk ehliyetinizi Alman ehliyeti ile değiştirmek için teorik veya pratik ders almanız gerekmiyor. Ancak teorik ve pratik sınavdan geçmek zorundasınız. Bunları da tek başınıza yapamıyorsunuz. Bu nedenle bir sürücü kursu bulmanız gerekiyor.

Sürücü kursu seçerken dikkat edilmesi gerekenler

1. Konuşulan diller: Pratik ders alma zorunluluğunuz olmasa bile, en azından birkaç ders almadan pratik sınavı geçmeniz mümkün değil. Ayrıca, pratik sınavda da hocanız yanınızda olacak. Bu nedenle anlayabildiğiniz bir dilde hizmet veren kurs & hoca bulmanız gerekiyor. Berlin’de kolaylıkla Türkçe ve İngilizce dillerinde bu işi yapan kurs bulabiliyorsunuz.
2. Eğitmenlerin davranışı: Kurs araştırırken mümkünse potansiyel direksiyon eğitmeninizle tanışmalısınız. Size kuralları düzgünce anlatıp rehberlik edecek, iletişim kurabileceğiniz, sakin nazik ve sabırlı birisi olduğundan emin olmalısınız.
3. Sınav güzergahına mesafesi: Direksiyon pratiklerinin büyük bir kısmını sınavın yapıldığı bölgelerde yapmanız, sınavın geçebileceği yolları tanımanız açısından önemli. Eğer sürücü kursu sınav yerine uzaksa, direksiyon dersi saatlerinizin bir kısmı buraya gidip gelmekle geçecek. Bu nedenle sınav merkezine yakın bir kurs avantaj sağlayabilir.
4. Eve/işe mesafesi: Kursa en azından birkaç kere direksiyon dersi almaya gideceksiniz. Bunun için işten izin almanız/erken çıkmanız gerekecek. Bu nedenle kurs seçerken kursa ulaşımın kolaylığını da göz önünde bulundurmalısınız. Aksi halde her kurs günü ayaklarınız geri geri gidebilir.
5. Fiyat: Kursa ne için ne kadar para ödemeniz gerektiğini en baştan düzgünce öğrenmelisiniz. Sınav randevu ücreti ne kadar, kayıt ücreti var mı, direksiyon dersleri ne kadar vb. hepsini öğrenip, bütçenize uyduğundan emin olmalısınız.
6. Organizasyon kalitesi: Bazı sürücü kursları son dakikada sürüş derslerini iptal edebiliyor, sınav randevusunu geç alabiliyor. Bu nedenle, eğer mümkünse sürücü kursunun bu işleri iyi organize edip edemediğini araştırmalısınız.

Umuyorum, en sonunda içinize sinen ve ekonomik bir sürücü kursu bulursunuz. Benim yaptığım ödemeleri ilgili adımlarda bulabileceksiniz. (Şehir Berlin)

Adım 2: İlk yardım dersine katılın

Tüm süreç ilk yardım eğitimi (erste hilfe kurs) almakla başlıyor. Bu sertifikayı kursu düzenleyen herhangi bir yerden alabilirsiniz. Bazı sürücü kursları da ara ara bu eğitimi veriyor. Ben bu adımı sürücü kursunda tamamladım. İlk kayıt için gittiğimde, bir saat sonra ilk yardım kursu olduğunu öğrendim ve hazır gitmişken kursu da tamamladım. 🙂

İlk yardım kursu: 35EUR (üzerinden bir yıl geçti, tam emin değilim)

Kursu tamamladığınızda katılımınıza dair bir sertifika veriliyor.

Adım 3: Göz muayenesi olun

Bir sonraki adımda göz muayenesi olup, görüşünüzün sağlamlığını belgelemeniz lazım. Bunu gözlükçülerde yapabiliyorsunuz. Ben Almanya’nın yaygın gözlükçü zincirlerinden Fielmann’ın Alexa şubesine gittim. Burada yaklaşık 15 dakikalık bir beklemenin sonunda, sizden bir makineye bakmanızı ve içerisinde gördüğünüz halkaların ne tarafının açık olduğunu söylemenizi istiyorlar. Yaklaşık 5 dakika süren testin sonunda size bir belge veriyorlar.

Göz muayenesi: Ücretsiz

Adım 4: Belediyenize başvurun

Biz neyiz? Bu ilişki nereye gidiyor? Artık şu işin adını bir koymak lazım. Bu aşamada ilk resmi adımını yapıyorsunuz. Ehliyet değişimi için belediyenize başvuruyorsunuz.

Yapacağınız işlemin adı şu: Umschreibung einer ausländischen Fahrerlaubnis aus einem Nicht-EU/EWR-Land.

Öncelikle, web sitesinden bir randevu alıyorsunuz. Randevunuza aşağıdaki belgeleri götürüyorsunuz: (Lütfen güncel bilgileri web sitesinden kontrol edin.)

• Pasaport
• 1 adet biyometrik fotoğraf
• Türk ehliyetinizin orijinali ve bir kopyası
• Eğer ehliyetiniz yeni tip ehliyetlerden değilse ve üzerindeki bilgiler İngilizce dilinde değilse, ehliyetinizin Almanca’ya çevirisi
• Almanya’ya ilk yerleşim tarihinizin kanıtı: Bunun için ilk yaptığınız kayda dair Anmeldebestätigung/Meldebescheinigung belgesini kullanabilirsiniz.
• İlk yardım dersi aldığınıza dair sertifika
• Göz testi belgesi

Ehliyetiniz başvuru sırasında kontrol ediliyor ancak sizden alınmıyor. Türk ehliyetinizi Alman ehliyetini alırken teslim edeceksiniz.

Belediye’ye yapılan başvuru: 45 EUR

Başvurum sırasında görevli bana sınava hangi firmada girmek istediğini sordu. Berlin için seçeneklerim Dekra ve TÜV idi. Sürücü kursu bana herhangi bir şey demediği için bu konuda hiçbir fikrim yoktu. Sırf adını Türkiye’de duyduğum için TÜV dedim. 🤣 Size önerim, bir aksilik yaşanmaması için, bu aşamadan önce sürücü kursuna hangi firmayı seçmeniz gerektiğini sormanız olacak.

Adım 5: Mektubun gelmesini bekleyin

Başvurunuzun ardından yaklaşık bir ay beklemeniz gerekiyor. Bu sürenin sonunda postanıza (fiziksel bildiğiniz düz posta, elektronik olmayan) iki mektup gelecek: Birisi belediyeden, diğeri TÜV’den (veya alternatif firmadan).

Belediye’den gelen mektup özetle başvurunuzun kabul edildiğini ve sınava girmeniz gerektiğini yazacak. TÜV’den gelen mektup ise, ödeme bilgileri içerecek.

Adım 6: Parayı ödeyin

Ödemelerinizi gelen mektuplardaki referans kodlarını kullanarak banka havalesi ile yapabiliyorsunuz. Ödemelerinizi yaptıktan en erken 15 gün sonra teorik ve pratik sınavlara girebilirsiniz.

TÜV teorik sınav ücreti: 23 EUR

TÜV pratik sınav ücreti: 92 EUR

Adım 7: Teorik sınava çalışın

Artık işin bürokrasi kısmı bitti, gerçek kısmı başladı. İlk yapmanız gereken teorik sınavı geçmek.

Teorik sınav soru havuzu yaklaşık 1300 sorudan oluşuyor. Çıkabilecek soruların tamamını içeren uygulamalar mevcut. İster sürücü kursunuz aracılığı ile, ister kendiniz böyle bir uygulama edinmelisiniz.

Buradaki sorulara çalışın ve hepsini yapabildiğinize emin olun. Bu sırada trafik kuralları ile ilgili bilginiz de hatırı sayılır bir miktarda artacak.

Teorik sınavı 11 dilde yapabiliyorsunuz. Bu dillere Türkçe de dahil. Ancak maalesef Türkçe çevirisi çok kötü. “tespit freni” gibi garip garip terimler yer alıyor ve bazı cümleleri anlamak mümkün değil. Size tavsiyem, eğer Almanca’nız varsa testi orijinal dilinde yapmanız. Eğer İngilizce’niz iyiyse, hem Türkçe hem İngilizce’yi deneyip hangisi daha kolaysa onu yapmanız. Ben soruların Türkçe’sini o kadar anlamadım ki, sınavı İngilizce almayı tercih ettim.

Her sorunun 2 ile 5 arası değişen bir puanı oluyor. Beş puanlık sorular trafik güvenliğini ilgilendiren ve asla yanlış yapmamanız gereken sorular.

Sınavda size bu 1300 soru içerisinden rastgele 30 tanesi sorulacak. Sınavı geçmek için 10 puan veya daha altında hata yapmanız gerekiyor.

Benim sürücü kursum bana Easy Teacher isimli bir uygulama sattı: 15 EUR (İtiraf: Neredeyse bir yıl geçtiği için fiyatı tam hatırlamıyorum, ortalama bir şey yazdım.)

Laf aramızda, Easy Teacher uygulamasının arayüzü çok çirkin. Başka bir uygulama bulabiliyorsanız onu tercih edin.

Adım 8: Teorik sınavı geçin

Teorik sınava katılmak için TÜV’ün sınav merkezine gidiyorsunuz. Ben Spandau’daki sınav merkezine gittim.

Sınav merkezine gitmek için bir randevuya ihtiyacınız yok. Pasaportunuzla birlikte gidiyorsunuz. Görevli pasaportunuzu alıyor ve ödemenizi isminizden kontrol ediyor.

Kısa bir beklemenin ardından sınav için çağrılıyorsunuz. Telefon ve diğer elektronik eşyalarınızı kapatıyorsunuz. Sınavı hangi dilde alacağınızı söylüyorsunuz ve görevli size “masa açıyor”.

“Masa açıyor” dedim, çünkü ortam İnternet kafe gibi. Görevli size 5. bilgisayar diyor. İçeriye, sınav merkezine girip, Internet Explorer 6 açık bir bilgisayara oturuyorsunuz. Etrafınızda sizin gibi sınav yapan başka insanlar da oluyor. Bir süre kısıtlaması yok. Bilgisayarda size sorulan tüm soruları sakince cevaplayıp sınavı bitiyor ve görevlinin yanına geri dönüyorsunuz.

Görevli sınavı geçip geçmediğinizi söylüyor, pasaportunuzu geri veriyor ve eğer sınavı geçtiyseniz, buna dair bir belge veriyor.

Bu ara söylemeden geçmiş olmayayım, bazı soruları videolu.

Adım 9: Pratik sınava çalışın

Sıra sürücü koltuğuna oturmakta. Teorik sınavı geçtikten sonra, belgenizle birlikte sürücü kursuna tekrardan gidiyorsunuz. Sürücü kursu size direksiyon eğitimleri için randevu veriyor. Bana ilk gittiğimde 2 sürüş için randevu verdiler. Duruma göre devamını almama gerek olup olmadığına eğitmenimle birlikte karar verecektik.

İlk sürüşüm fena gitmedi. Hayatımda ilk defa Türkiye dışında bir yerde araba kullanacaktım ve çok heyecanlıydım. Türkiye ile karşılaştırıldığında Almanya’da araba sürmenin ne kadar kolay olduğuna inanamazsınız. Kurallar karışık ve sürekli takip gerektiriyor, ancak trafiğin kendisine uyum sağlamak çok kolay. Örneğin, çift şeritli bir yolda sağda gidiyorsunuz. Önünüzde duraklayan bir kargo aracı var ve onu geçebilmek için sol şeride geçmeniz gerekiyor. Sol sinyalinizi veriyorsunuz. Birinci, bilemedin ikinci araç size yol veriyor. Güvenli bir şekilde sol şeride geçip devam ediyorsunuz. Türkiye’deki gibi yakın takip, yol vermeme, sıkıştırma gibi bir şey söz konusu değil.

İkinci sürüşümde sınav simülasyonu yaptık. Hocamla birlikte TÜV’ün önüne gittik ve hocam bana sınavdaymışım gibi emirler verdi. Bu sınav denemesinde 3 ayrı hata ile sınavdan 3 kez kaldım. 🤦‍♂️ Hocam sürüşümü genel olarak iyi buldu ve TÜV’den sınav randevusu almamı istedi. Sınav öncesi en az üç ders daha yazdırmamı istedi.

Sürücü kursu benim için TÜV’den randevu aldı. Öncesine beş tane ders yazdırdım. Fazla sürüş göz çıkarmaz, sonuçta Berlin trafiğine alışkanlık kazanmak gerekiyor.

Toplam 7 sürüş dersinde, farklı farklı rotalarda araba kullandım, park ettim, üç nokta dönüşü yaptım, acil durum freni yaptım, otobana girdim, trafik akışı yavaşlatılmış bölgelerden geçtim. Normal trafik koşullarında başıma gelebilecek bir çok şeyi deneyimledim. Bir sürü hata yaptım ve doğrularını eğitmenimden öğrendim. Bu 7 sürüşün 5’ini “sınav gibi” yaptık. Hiçbirinden geçemedim. Bir tanesinde yanlış şeride döndüm, başka birinde rechts vor links kuralına uymayı unuttum. Bazısında omuz bakışlarını ihmal ettim, bazılarında hız limiti tabelalarını atladım. Birinde, utanarak söylüyorum, otobanda insanları sağlamaya kalktım. Hız limiti tabelalarına o kadar odaklanmıştım ki, en temel kuralı unuttum. 🙈

Ve gerçek sınav vakti geldi.

Hiçbir sürüşümde test sınavını geçememiş olmamdan dolayı moralim biraz bozuk, heyecanlı ve oldukça stresli bir şekilde gerçek sınava girdim…

Direksiyon eğitim dersleri: 70 EUR/ders, dersler 80 dakika

Adım 10: Pratik sınavı geçin

İşte o rota!

Sınav günü geldi çattı. Sınavım sabah saat 08:00’da idi.

Ben normalde geç yatan, geç kalkan bir insanım. Sırf sınav saatine uyum sağlamak ve sınavda uykulu olmamak için sınav öncesi üç haftalık süre boyunca uyku saatimi kademeli olarak erkene çektim. Çok sert bir disiplinle her sabah erken kalktım, erken kalkmaya alışkanlık kazandım.

Sınavdan bir önceki gün oldukça stresliydim. Ne kadar erken yatsam da doğru düzgün uyuyamadım. Niye bu kadar stres yaptığımı sorarsanız, çok da büyütülecek bir şey yok aslında. Kalsanız bile, bir daha sınava girebiliyorsunuz. Sanırım bu biraz kişilik meselesi. Maalesef, ben bu tarz şeyleri kafaya çok takıyorum.

Sınav saatinde eğitmenimle birlikte TÜV’ün önünde beklemeye başladık. TÜV’den sınav gözetmeni (prüfer) geldi ve kendini tanıttı. Kimlik kontrolünün ardından (sınava bir tek pasaportunuzu getirmeniz gerekiyor) hep birlikte arabaya bindik.

Ben maalesef Almanca bilmiyorum. Hocam prüfera benimle ister İngilizce konuşabileceğini, isterse kendisinin söylenenleri çeviri yapabileceğini söyledi. Sınav gözetmeni çeviriyi tercih etti. Kısa bir tanışma konuşmasının ardından yola çıktık.

Size sınav hakkında ufak bir bilgi vereyim: Sınav gözetmeni yol boyunca sağa veya sola şeklinde direktif veriyor. Eğer gözetmen bir şey demezse, bu düz gideceğiniz anlamına geliyor. Eğer yasaklardan dolayı düz gitmeniz mümkün değilse, sınav gözetmenine ne tarafa gitmek istediğini soruyorsunuz. Sınav 45 dakika sürüyor. Eğer bu süre içerisinde, sinyal vermemek, yanlış şeride dönmek, rechts vor links ihlali gibi ciddi bir hata yaparsanız sınavınız anında bitiyor. Gözetmen size sağa çekmenizi söylüyor ve sizi arka koltuğa alıyorlar. Eğer turu tamamlar ve başladığınız yere dönerseniz büyük ihtimalle sınavı geçmiş oluyorsunuz.

Benim sınavım 35 dakika civarı sürdü. Sınav gözetmeni, sürüşümü yeterli buldu ve biraz erken döndürdü. Sınav kısa sürmesine rağmen, sınav gözetmeni yol boyunca hız limiti, hız alan limiti (30 zone), yaya geçidi, kontrollü ve kontrolsüz kavşaklarda sola ve sağa dönüş, rechts vor links, dikey ve yatak park, stop tabelası, tek yönlü yol, otoban, yeşil ok tabelalı trafik ışığı gibi farklı şeyleri kontrol etme imkanı buldu.

TÜV’e geri dönüşümüzün ardından, sınav gözetmeni sürüşümdeki bir iki eksiği saydı ve geçici ehliyet belgemi anında bana verdi!

Geçici ehliyet belgeniz (Vorläufiger Nachweis der Fahrerlaubnis) üç ay süreyle, pasaportunuz da yanınızda olması koşuluyla, sadece Almanya sınırlarında geçerli. Anında araç kullanmaya başlayabilirsiniz!

Sürücü kursunun sınav için aldığı ücret: 110 EUR

Ya sınavı geçemezsem?

Olur öyle.

İstatistiklere göre, katılımcıların yaklaşık %30’u pratik sınavda başarısız oluyormuş. Sınav biraz da şans işi. Çok dikkatli bir sürücü bile olsanız, anlık bir dikkatsizlik ile kaçırdığınız tek bir hız tabelası bile sınavda başarısız olmanıza sebep olabilir. Kişisel algılamayın, moralinizi bozmayın. Ne yalan söyleyeyim, açıkası ben ilk seferde bu sınavı geçeceğimi sanmıyordum.

Sınavda başarısız olmanız durumunda, eksiklerinizi gidermeniz ve yeni bir sınav randevusuna başvurmanız gerekiyor.

Maddi olarak baktığınızda, bu yeni bir TÜV randevusu ve sürücü kursunun sizden tekrar bir sınav ücreti alması, başka bir deyişle yaklaşık 250 EUR daha masraf yapmanız anlamına geliyor.

Adım 11: Fiziksel kart olan ehliyetinizi alın

Ben henüz bu aşamaya gelmedim. Ancak direksiyon hocamın söylediğine göre, ehliyetim Bundesdruckerei tarafından basılacak ve yaklaşık 2-3 ay içerisinde kartımı gidip almam için mektup yoluyla bir randevu (termin) alacağım.

Termin zamanı geldiğinde Türkiye ehliyetimi teslim edecek ve Alman ehliyetimi alacağım. İnternette yazılanlara göre kart ücreti olarak 5 EUR ödemem gerekiyormuş.

Alman ehliyetim Türkiye’de geçerli mi?

Evet. Alman ehliyetiniz Türkiye’ye girişinizden itibaren altı ay süre boyunca geçerli. Eğer daha uzun süre kullanmak istiyorsanız, ya ehliyetim kayıp ayağına yatarak yeni bir Türkiye ehliyeti almalı ya da ülkeye giriş-çıkış yapmalısınız.

Bitirirken

Ehliyet alma süreci zor, stresli ve uzun bir süreçti. Türkiye’deki ile uzaktan yakından alakası yoktu. Neyse ki sonunda bitti. Bu da tüm Avrupa’da araç sürebileceğim anlamına geliyor.

Gönül ister ki, Türkiye’de de ehliyet alımında aynı titizlik uygulansın. Katılımcılar daha bilinçli olsun, kurallara uyulsun. Ama görülen o ki, Türkiye’nin Almanya seviyesine ulaşmasına daha çook yol var. 😔